Merhaba değerli arkadaşlar, bir süredir ‘’ şu yem fiyatlarını konuşalım ‘’ istiyordum. Okul, iş vs derken bir türlü elim klavyeye bu konuda gitmedi. En sonunda aldım kahvemi oturdum bir sorunu yazıya dökmeye. Sizlerle hayvancılığın kanayan yarası yem fiyatları üzerine sayısal veriler üzerine konuşalım istedim.
Aslında her birimiz duyuyoruz, okuyoruz ‘’ yem fiyatları arttı, çoştu ‘’ söylemlerini ama hangimiz bu artışların ne denli olduğunu fiyat bazlı biliyor? Geçtiğimiz ayın ( Mayıs 2021 ) ayının fiyatlarını tek tek inceledim, araştırdım. Bunlara birlikte bakalım istedim.
Hayvancılık yapıp geçinmeye çalışan kişilerle bir araya geldiğimde hep sorarım bir daha dünyaya gelsen bu işi yapar mısın? diye. Şimdiye kadar kimseden yaparım kelimesini duymadım, hatta ve hatta yaşadıklarını küfürsüz anlatanı hiç duymadım. Peki bu iş nasıl yapılır, nasıl kazandırır dediğimde ise yemin çoğunu kendin üretiyorsan, yeme sahipsen kazanırsın yoksa ucu ucuna yetişir ya da zarar edersin ama bırakamazsın da derler. Çoğu bu mesleği ailesinden miras almıştır başka da maddi kaynak getirileri yoktur. Bu yüzdendir ki el mahkum sarılırlar. Belki de bir çoğu bu üretimlerin geleneksel son temsilcileri. Bir çoğu çocuğunu uzak tutuyor hayvandan, etten ve sütten.
Yem fiyatlarını anlık takip ediyorlar. Evet yeme sürekli zam geliyor. Bazı okurlara şaka gibi gelebilir ama bazen haftada bir bazen on günde bir zam geliyor. Çuval başı gelen zamların fiyatı ise bir hayli yüksek. Bunların fiyatlarına birazdan değineceğiz.
Yemlerde kalite ve marka olarak değişiyor malum. Üretici 100 çuval yem alıyorsa 90 çuval ucuz yem alırken arasına 10 tane kaliteli yem koyarak bir karışım yapabiliyor bazen. Tabi bu da süte ve ete yansıyor. Şartlar ve koşullar ucuz yeme itiyor, ucuz yem ise kalitesiz süte ve ete götürüyor.
Girdiler bu kadar yükselince hayvansal gıdalarda ortaya çıkan tüketim mallarında da fiyatlar alıp başını gidiyor. Bu yazıyı yazdığım an itibari ile süt fiyatı esaslı soğutulmuş çiğ süt tavsiye satış fiyatının litre başına 3,20 TL. Peki siz sütü bakkaldan, marketten ne kadara alıyorsunuz? Ortalama bir beyaz peynirin 1 kg fiyatı 55-60 TL dolaylarında. Tüm bunların yanında veterier, mazot, soğutma, çeşitli giderler gibi masraflarında olduğunu unutmayalım. Bir de bunların üzerine aracıların ortalama %15-20 arası karlarını da ekleyin. Şimdi yazıya bir mola verin ve düşünün sütü, peyniri, tereyağını vs ne kadara alıyordunuz şimdi ne kadara alıyorsunuz? Ya da daha can yakıcı bir soru sorayım alabiliyor musunuz?!
Evet şimdi size ismi bende kalacak bir yerel bir yem firmasının 3 Mayıs, 21 Mayıs ve 31 Mayıs tarihlerinde dört kalem hayvan yeminin fiyatlarında ki değişimi yazayım. ( fiyatlar üreticiye doğrudan satış fiyatlarıdır ve 50 kg çuval fiyatlarıdır.)
03.05.2021 tarihinde;
- Besi yemi : 118 TL
- 18 Protein Süt Yemi : 134,5 TL
- Kuzu Büyütme Yemi : 145,5 TL
- Piliç Yemi : 211,5 TL
21.05.2021 tarihinde;
- Besi yemi : 125 TL
- 18 Protein Süt Yemi : 141 TL
- Kuzu Büyütme Yemi : 152 TL
- Piliç Yemi : 218 TL
31.05.2021 tarihinde;
- Besi yemi : 134 TL
- 18 Protein Süt Yemi : 147 TL
- Kuzu Büyütme Yemi : 158 TL
- Piliç Yemi : 226 TL
Olmak üzere sürekli artış göstermiş yem fiyatları. Besi yemi 1 ayda 9 TL artmış, süt yemi 12,5 TL artmış, kuzu büyütme yemi 125,5 TL artmış ve piliç yemi 14,5 tl zamlanmış. Araştırdığım fiyatlarda 25-30 kalem yem var ve fiyat artışları bunun bir lira altı üstü. Bu yemler ortalama en çok satın alınan yemler olduğu için özellikle değindim. Yemin kilosu 2.94 TL iken sütün litresi Süt Konseyi açıklamasına göre A kalite sütün litresi Mayıs ayı için 2,9 TL olarak belirlenmişti. Böylesine bir durumdan A kalite süt çıkar mı yorum dahi yapmak istemiyorum. Verilen yem maliyeti alınan sütle kapanır mı varın orasını siz düşünün.
Hep geldiğimiz konuya bir kez daha gelelim. Sosyal devlet ne işe yarar? Ne zaman üreticiyi üvey evlat olarak görmeye bir son verecekler. Yerli üreticinin halini naçizane ortaya koymaya çalıştım, maliyet artışları ciddi derecede can yakan cinsten.
Ülkemizin ekonomik durumu, pandemi, döviz kurları, iktidarın umursamazlığı ve adalet sorunlarımız gün gibi ortada insanlar harcama yapamazken bir de üreticiye destek olunmaması sonucu üreticiler hayvanlarını kesime göndermek zorunda kalıyor. Her biri uzunca bir zamandır destek, bir yardım bekliyor. Turizm sezonunda malum geçeceği şu günlerden sonra bir de sürekli kötüye giden ekonomi sonucunda, emekçiler, asgari ücretliler bir süre daha peyniri, sütü, yumurtayı sadece reklamlar da görecek gibi geliyor. Sahi şöyle çift kaşarlı tost ve yanında köpüklüce ayranın fiyatlarından haberi olan var mı?
Bir başka can yakan durumda yazılarda buluşmak dileğiyle, yorumlarınızı bekliyorum..
Sağlıcakla…
